"Ημερολόγιο λιποταξίας" (5) - Ράσελ: ο "σύγχρονος Παύλος"!

Ο Φρόυδ ασχολήθηκε ιδιαίτερα με τα φαινόμενα του αποκρυφισμού και του μυστικισμού. Οι παρατηρήσεις του νομίζω μας βοηθούν να κατανοήσουμε τις λεγόμενες "μυστικές εμπειρίες" των Αγιορειτών.

Ο μυστικισμός ήταν ενδημικό φαινόμενο στην Ινδία. Κι από κει μεταδόθηκε κατά τους ελληνιστικούς και ρωμαϊκούς χρόνους σε ολόκληρη τη λεκάνη της Μεσογείου.

Οι "μυστικές εμπειρίες" είναι μορφές "μεταλλαγμένης συνείδησης" που περιγράφονται ποικιλοτρόπως: ως ευφροσύνη, ευδαιμονία, άρρητο βίωμα κλπ.

Ίδια ακριβώς βιώματα προκαλεί και η χρήση ψυχοτρόπων και παραισθησιογόνων ουσιών, όπως μαριχουάνα, πεγιότ, LSD, οπότε και οι αντίστοιχες εμπειρίες χαρακτηρίζονται ως "ψυχεδέλεια"...

Οι εμπειρίες αυτές, είτε θρησκευτικές είτε ψυχεδελικές, συνοδεύονται με διακαή πόθο για ειρήνη και αδιάκριτη αγάπη.

Ο μυστικιστής συγκρούεται με την επιθετικότητα, τόσο την εξωτερική όσο και αυτή που ενυπάρχει μέσα του.

Όσοι ακολουθούν μυστικιστικές πρακτικές βρίσκουν πως η μοντέρνα κοινωνία είναι επικίνδυνη και ανήθικη. Και προσπαθούν ν' αποδράσουν αποκηρύσσοντας την τεχνολογία κι επιστρέφοντας σ' έναν απλοϊκότερο κι ειρηνικότερο κόσμο.

Ο φιλόσοφος και μαθηματικός Μπέρτραντ Ράσελ ήταν ένα πολύ επιθετικό άτομο με βίαιη ιδιοσυγκρασία. Αλλά περιγράφει τον τρόπο που, μέσα από μια εμπειρία "μυστικής έλαμψης", μετατράπηκε σε σταυροφόρο της ειρήνης και της αγάπης.

Η εμπειρία αυτή μοιάζει πολύ με την αντίστοιχη του Αποστόλου Παύλου στο δρόμο για τη Δαμασκό.

Ο Ράσελ λέει πως μόλις είχε διαβάσει την τραγωδία του Ευρυπίδη "Ιππόλυτος", όταν επισκέφτηκε την άρρωστη σύζυγο ενός φίλου του. 

Ξαφνικά ένιωσε τη γη να χάνεται κάτω απ' τα πόδια του, κι ο ίδιος να μεταφέρεται σ' έναν άλλο κόσμο. Εκεί αναλογίστηκε την αφόρητη μοναξιά της ανθρώπινης ψυχής, την οποία τίποτε δεν μπορεί να διαπεράσει παρά μόνο εκείνο το είδος αγάπης που δίδασκαν οι θρησκευτικοί ηγέτες...