"Ημερολόγιο λιποταξίας" (25) - Κεμάλ ο Θεσσαλονικεύς!

Πόλη του Κεμάλ Ατατούρκ είν’ η Άγκυρα. Την έκανε έδρα της κυβέρνησής του για να αποστασιοποιηθεί συμβολικά απ’ το οθωμανικό παρελθόν.

Για τους Οθωμανούς της Κωνσταντινούπολης η Άγκυρα ήταν μια παρακμιακή κωμόπολη γεωργο-κτηνοτρόφων. Η Οθωμανική ελίτ αποκαλούσε υποτιμητικά τους κατοίκους της Ανατολίας "Τούρκους", που σήμαινε "άξεστοι κι ακαλλιέργητοι". Αν τολμούσες ν’ αποκαλέσεις τον Οθωμανό Σουλτάνο "Τούρκο", σου έκοβαν αμέσως το κεφάλι...

Η τουρκική διανόηση ζει κυρίως στην Κωνσταντινούπολη. Στην Άγκυρα είναι εγκατεστημένη η αρτηριοσκληρωτική κρατική γραφειοκρατία κι η στρατιωτική ηγεσία.

Κοντά στ’ αεροδρόμιο της πόλης διακρίνεται μια τεράστια τενεκεδούπολη. Εδώ εγκαθίστανται προσωρινά οι επαρχιώτες που έρχονται στην πρωτεύουσα γι’ αναζήτηση κάποιας ευκαιρίας.

Στο άλλο άκρο της πόλης είναι ο λόφος του ροζ Προεδρικού Μεγάρου που έμενε ο Κεμάλ. Εδώ πέρναγε τα βράδια του παίζοντας πόκερ και πίνοντας μέχρι εξοντώσεως. Αυτό το ποτό τον σκότωσε. Πέθανε στα 1938 από κίρρωση ήπατος.

Η Δημοκρατία που επέβαλε ο Κεμάλ ήταν αυστηρή, ισοπεδωτική, ανελέητη. Όλες οι εθνότητες του κράτους του έπρεπε ν’ αποδεχτούν την κοινή "εθνική" τους ταυτότητα ή, αλλιώς, να εξαφανιστούν από προσώπου τουρκικής γης!

Γεννήθηκε στη Σαλονίκη κι ανήκε στην κατηγορία εκείνη των Εβραίων που είχαν εξισλαμιστεί. Ήταν έξυπνο παιδί και σπούδασε στη Στρατιωτική Ακαδημία στο Μοναστήρι. Συμμετείχε στο Κίνημα των Νεοτούρκων, και το 1913 στάλθηκε στη Σόφια ως στρατιωτικός ακόλουθος. 

Εκεί περνούσε τον καιρό του χορεύοντας βαλς και φοξ με τις κυρίες της αριστοκρατίας. Όμως καμιά Ευρωπαία που σεβόταν τον εαυτό της δεν καταδεχόταν να κοιμηθεί μ’ έναν Τούρκο. Έτσι ο Κεμάλ έβρισκε ερωτική παρηγοριά στα σκοτεινά δρομάκια με τις πόρνες όπου και κόλλησε κάποιο αφροδίσιο νόσημα.

Ο φιλόδοξος άνδρας με τα γαλάζια μάτια ασφυχτιούσε στη Σόφια. Ένιωθε την ιστορία να τον αγνοεί. 

Ο Πρώτος παγκόσμιος τον έβγαλε απ’ την αφάνεια. Τον ανέδειξε ως στρατιωτική διάνοια. Τοποθετήθηκε διοικητής στην Καλλίπολη όπου συνέτριψε το 1915 τους Αγγλογάλλους εισβολείς. Έτσι έγινε λαϊκός ήρωας. 

Το 1919, με την άδεια των Βρετανών, στάλθηκε στη βόρεια Ανατολία για να καταστείλει τοπικές εξεγέρσεις. Εκεί εδραίωσε τη λαϊκή απήχησή του. Τη συνέχεια την ξέρουμε λίγο-πολύ. Ο κεμαλικός στρατός ήταν αυτός που έριξε τους Έλληνες στη θάλασσα το 1922.

Και με τη Συνθήκη της Λοζάννης ουσιαστικά αναγνωρίστηκε πως στην Τουρκία ζουν μόνο Τούρκοι! 

Η Συνθήκη των Σεβρών του 1920, που προέβλεπε αυτοδιάθεση σε ορισμένες μη τουρκικές μειονότητες, πετάχτηκε στον κάλαθο των αχρήστων...