Δευτέρα 23 Φεβρουαρίου 2015

"Ημερολόγιο λιποταξίας" (34) - Ο Αναξαγόρας ήταν η "αιτία" της καταδίκης του Σωκράτη!

Να 'μαστε και στις αρχαίες Κλαζομενές.
Από δω καταγόταν ο Αναξαγόρας, ένας απ' τους σημαντικότερους προσωκρατικούς φιλοσόφους.
Αν κι από πλούσια οικογένεια, τα παράτησε όλα κι ήρθε στην Αθήνα, το τότε πνευματικό κέντρο της εποχής.
Έμεινε στην πολη μας σχεδόν 30 χρόνια. Απέκτησε πολλούς και σπουδαίους μαθητές, με σημαντικότερο τον δημοκρατικό Περικλή. Αυτό όμως του στοίχισε πολιτικά γιατί στοχοποιήθηκε απ' τους αριστοκρατικούς που του άσκησαν ποινική δίωξη για "ασέβεια", με πρόφαση τη διδασκαλία του πως ο Ήλιος δεν είναι θεός αλλά μια απλή πυρακτωμένη σφαίρα.
Καταδικάστηκε σε θάνατο, κλείστηκε φυλακή αλλά, την τελευταία στιγμή, με πολιτική παρέμβαση των Δημοκρατικών φυγαδεύτηκε και κατέφυγε στη Λάμψακο του Ελλησπόντου.
Οι Δημοκρατικοί εκδικήθηκαν την καταδίκη του Αναξαγόρα διώκοντας λίγα χρόνια αργότερα τον ιδεολογικό καθοδηγητή των αριστοκρατικών, τον Σωκράτη. Η κατηγορία ήταν πάνω κάτω η ίδια, περί ασέβειας στους θεούς της πόλης.
Ίδια ήταν κι η ετυμηγορία: καταδίκη σε θάνατο! Όμως οι δυο παράλληλες ιστορίες δεν είχαν το ίδιο τέλος. Οι Αριστοκρατικοί δεν είχαν τη δύναμη να φυγαδεύσουν τον Σωκράτη, με αποτέλεσμα τελικά να θανατωθεί.
Την αδυναμία τους αυτή οι Αριστοκρατικοί τη μετέτρεψαν σε φιλοτιμία! Ο Πλάτωνας κι ο Ξενοφώντας, μαθητές του Σωκράτη και αριστοκρατικές φόλες, έφτιαξαν το παραμύθι πως δήθεν προτάθηκε στο Σωκράτη να δραπετεύσει αλλά εκείνος αρνήθηκε υπακούοντας δήθεν στους νόμους της πόλης! Έτσι, και καλά, έδειξε ανώτερος του Αναξαγόρα που το 'σκασε νύχτα για να γλυτώσει τη ζωή του.
Βέβαια, όλ' αυτά είναι ψέματα των Αριστοκρατικών. Ο Σωκράτης, ιδεολογικός καθοδηγητής των τριάκοντα μισητών τυράννων, δεν υπήρχε περίπτωση να δραπετεύσει. Κι αυτά περί δήθεν σεβασμού των νόμων είναι παραμυθάκια για μικρά παιδάκια!
Απ' την απολογία του φαίνεται πως δεν είχε κανένα σεβασμό ούτε στο Δικαστήριο που τον δίκασε ούτε στο δημοκρατικό πολίτευμα. Κι όποιος δεν σέβεται το μείζον, δηλαδή το πολίτευμα μιας χώρας, δεν μας πείθει πως μπορεί να σεβόταν το έλασσον, δηλαδή τους νόμους του πολιτεύματος...

2 σχόλια:

akrat είπε...

διδάσκαλε...

Ψόνθο είπε...

Λέμε και καμιά μαλακία να περνάει η ώρα...