Καημένε Μπαϊρακτάρη, τζάπα κουράστηκες. Τα ζάρια ζουν και βασιλεύουν!

Το τάβλι είναι παιχνίδι ανατολίτικο. Κι οι πόλεις της Ανατολής, για λόγους ασφαλείας, ήταν στριμόκωλες, δεν υπήρχαν ανοιχτοί χώροι για μεγάλα ομαδικά αγωνίσματα και αθλήματα. Στο κέντρο τους, στο παζάρι, στο καφενείο και στην ταβέρνα, οι ανταγωνισμοί εκφράζονταν με τρόπο συμβολικό.

Στη μεσαιωνική Περσία πρωτοσυνδέθηκαν οι δυο πολιτισμοί: των πόλεων, με χαρακτηριστικό την επιδεξιότητα, και των νομάδων της υπαίθρου με χαρακτηριστικό την τόλμη και το ρίσκο. 

Κι έτσι γεννήθηκε το τάβλι, ένας συνδυασμός τύχης και τέχνης.

Τα πούλια κινούνται μιμούμενα τις κινήσεις των καραβανιών του 8ου αιώνα. 

Κάθε μετακίνηση είχε το ρίσκο του, παντού κρύβονταν παγίδες, έπρεπε να ακολουθήσουν τον ασφαλέστερο δρόμο, αλλά ερχόταν κι η ώρα που έπρεπε να ρισκάρουν. Το αποτέλεσμα δεν ήταν ποτέ βέβαιο. 

Έπρεπε να διαθέτεις ισχυρά τοπικά ερείσματα, τις "πόρτες", να ξέρεις να ξεγλιστράς, το "φεύγα", να τα έχεις καλά με τον φοροεισπράχτορα (το "φεύγα" στα τούρκικα λέγεται "μουλτεζίμ", που δηλώνει τον ενοικιαστή των δημόσιων φόρων). 

Και φυσικά σε κάθε καραβάνι παίζονται πολυάριθμα ειδύλλια, εξ ου και το τέταρτο παιχνίδι του ταβλιού, το "γκιούλ", που σημαίνει "τριαντάφυλλο" και σχετίζεται με τη θρυλική Γκιούλ Μπαχάρ των παραμυθιών της Χαλιμάς...

Το τάβλι είναι και παιχνίδι ψυχοθεραπευτικό. Παιγνιδοθεραπεία. Οι νέοι διδάσκονται τον αναλυτικό και συνθετικό τρόπο σκέψης καθώς και τη διαδικασία της κοινωνικής πρόβλεψης. 

Κι οι γεροντότεροι ξαναβρίσκουμε την ισορροπία μας, χτίζουμε αυτοπεποίθηση, με την πείρα και την τέχνη μας "σπάμε την γκίνια", που υποσυνείδητα τη θεωρούμε ως συνέπεια των νεανικών μας παραστρατημάτων...

Το τάβλι, και γενικώς τα τυχερά παιχνίδια, είναι ένα σαφές υποκατάστατο των πρωτόγονων τελετών ενηλικίωσης. Ένας έφηβος για να θεωρηθεί ενήλικας έπρεπε να περάσει κάποιες δοκιμασίες, να κάνει ορισμένους άθλους, να διακριθεί σε αγωνίσματα δύναμης, δεξιοτεχνίας και εξυπνάδας. 

Με τη εγκατάλειψη της αγροτικής και κτηνοτροφικής ζωής, η αρετή της "ανδρείας" άρχισε να ξεπέφτει. Εκείνο που πλέον μετρούσε ήταν η γνώση, η εξειδίκευση κι η τύχη. Στους τομείς αυτούς έπρεπε να διακριθεί ο νέος. Κι έτσι προέκυψαν τα παιχνίδια που συνδυάζουν τέχνη και τύχη, που παραδοσιακά στην Ανατολή θεωρούνται κατεξοχήν αντρικά "αθλήματα".  Αυτά τα σύνθετα παιχνίδια προτιμούσαν οι παζαρίτες. Ενώ εκείνοι που ήταν επιφορτισμένοι με την τήρηση της τάξης, προτιμούσαν τα αμιγώς τυχερά παιχνίδια, σαν το μπαρμπούτι. Εκεί παίζει ρόλο μόνο το θράσος, το ρίσκο κι η μαγκιά. Ήταν και είναι παιχνίδια νταηλίδικα...